Shërbimet e CIP dhe ISBN
P.S.: Sipas Ligjit për Veprimtari Botuese dhe Librin: “Çdo botues privat dhe institucione publike që boton publikime në Kosovë që i dedikohen përdorimit publik, detyrohet që pesë kopje të çdo publikimi t’ia dërgojë Bibliotekës Kombëtare të Kosovës,në afat prej 30 ditësh nga dita e botimit.
Agjencia Kombëtare e ISBN -së
Sistemi i ISBN-së (Numri Standard Ndërkombëtar i Librit) në nivel ndërkombëtar ka filluar të funksionojë në fillim të vitit 1970. Ky sistem është zhvilluar dhe vijon të zhvillohet, të ruhet dhe të koordinohet vite me radhë nga Agjencia Ndërkombëtare e ISBN-së (https://www.isbn-international.org).
Selia e Agjencisë Ndërkombëtare të ISBN-së për disa dekada ka qenë e vendosur në Berlin. Nga viti 2006 kjo agjenci ka ndërruar vend dhe është vendosur në Londër. Tani rreth 160 vende të botës janë të integruara në mënyrë aktive në sistemin e ISBN-së, mes tyre vendeve, që nga viti 2001, gjendet edhe Kosova.
Sistemi i ISBN-së u zhvillua në kohën kur kompjuterët u bënë të rëndësishëm dhe të domosdoshëm në botë. Një numër i tillë ndërkombëtar ishte zgjidhje ideale në kohën e kompjuterizimit. Kështu, për nevoja të ndryshme në procesin e qarkullimit të librit, në vend që të bëhen përshkrime të gjata bibliografike, është i mjaftueshëm numri me vetëm disa shifra.
Agjencia Kombëtare e ISBN-së funksionon brenda Bibliotekës Kombëtare dhe Universitare të Kosovës. Ajo përkrah në mënyrë të vazhdueshme botuesit e Kosovës për integrimin e tyre në sistemin e ISBN-së dhe pajisjen e botimeve të tyre me këtë numër.
Agjencia Kombëtare e ISBN-së:
- Përkrah pjesëmarrjen në sistemin e ISBN-së në vend;
- Vendos marrëdhënie bashkëpunimi me botuesit;
- Alokon identifikuesit për botues dhe mban regjistrin e botuesve dhe identifikuesve të tyre;
- Informon botuesit për implementimin e sistemit në mënyrë korrekte dhe të përshtatshme;
- Siguron materiale dhe burime të cilat ndihmojnë në implementimin korrekt të ISBN-së;
- Informon botuesit për gabimet në përdorimin e ISBN-së;
- Mban relacione me Agjencinë Ndërkombëtare të ISBN-së në interes të botuesve të vendit;
- Raporton rregullisht pranë Agjencisë Ndërkombëtare të ISBN-së.
Agjencia Kombëtare e ISMN -së
Biblioteka Kombëtare dhe Universitare e Kosovës ka krijuar Agjencinë Kombëtare të ISMN-së për Kosovë, e cila funksionon që prej vitit 2003. Agjencia Kombëtare e ISMN-së është anëtare e Agjencisë Ndërkombëtare të ISMN-së:http://www.ismn-international.org/international.html, me seli në Berlin.
ISMN-ja është krijuar për të identifikuar veprat muzikore, ndryshe nga ISBN që mundëson identifikimin e librave dhe materialeve të ngjashme. Duke qenë standard i pranuar ndërkombëtar në ISO (ISO 10957), ISMN-ja përdoret në shumë shtete të botës për të bërë të mundur identifikimin, tregtimin dhe shkëmbimin e veprave muzikore dhe pjesëve të tyre në mënyrë efikase.
Nga një numër 10 shifror, ISMN-ja është shndërruar në numër 13 shifror nga viti 2007. Veprat muzikore në Kosovë, të cilat marrin ISMN, të vëna nga Agjencia Kombëtare e ISMN-së me seli në BKUK, identifikohen me serinë 801950 – 801969. Një numër i plotë i ISMN-së përbëhet nga disa elemente:
Iniciali ISMN, i cili i shtohet numrit të ISMN-së për qëllim dallimi nga ISBN-ja, apo standardet e tjera;
- Kodi ndërkombëtar ‘979’;
- Kodi ‘0’, i cili zëvendëson shkronjën ‘M’, që është përdorur më herët në ISMN-në dhjetëshifrore;
- Numri bazë i serisë, p.sh. ‘801950’;
- Numri i identifikimit të njësisë ‘01’, dhe;
- Shifra e kontrollit, p.sh. ‘7’, e cila tregon validitetin e ISMN-së.
Duke i bashkuar të gjitha këto elemente të përmendura, fitojmë një ISMN të plotë valide 13-shifrore:
ISMN 979-0-801950-01-7